Kazan Türkleri’nde Örgütçü Bir Aydın: Ayaz İshaki ve Tanğcılar

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2022

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Beykent Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Kazan Türkleri, Rus işgalinin öncesinden beri İdil-Ural Bölgesi’nde yaşamaktadırlar. İdil-Ural Bölgesi, Rusya’da bulunan altı cumhuriyetin yer aldığı bölgeyi belirtmek için kullanılır. Bu cumhuriyetler Çuvaşitan, Mari El, Mordovya, Tataristan, Udmurtya ve Başkurdistan’dır. Kazan şehri bugün Rusya’ya bağlı Tataristan Cumhuriyeti sınırlarında yer almaktadır. Kazan Hanlığı’nın Ruslar tarafından ele geçirilmesinin ardından Kazan Türkleri birçok zorluklarla karşılaşmışlardır. Kazan Türkleri, zamanla geri kaldıklarının farkına varılması sonucunda yaşam biçimlerini değiştirmek adına ayrışmalara gitmişlerdir. Bu ayrışma, ilk olarak eğitim alanında başlasa da ilerleyen zamanlarda kültürel ve politik bir forma bürünmüştür. Kazan Türkleri, Rusya’daki diğer Türkler ile temas kurarak Rusya Türkleri’nin (Müslümanların) sorunlarını tartışmak ve çözüm bulmak adına organizasyonlar düzenlemişlerdir. Çarlık Rusyası’nda, 1905 yılında meydana gelen devrim sayesinde oluşan nispi özgürlük ortamında birçok değişiklik ortaya çıkmıştır. Bu değişimler sonucunda hem Kazan Türkleri hem Rusya’daki diğer Türkler kendilerini var edebilmek adına faaliyetler yürütmüşlerdir. Bu çalışmada, Kazan Türkleri’nin Rusya’daki yaşantısından bahsedilmekle birlikte 1905 devriminin ardından faaliyet yürütmüş olan Tanğcılar’a ve hareketin önemli isimlerinden Ayaz İshaki’ye değinilmiştir. Çalışmada, literatür tarama yönteminden istifade olunmuştur. Amaç, Türk dünyasının çok önemli düşün ve aksiyon insanlarından biri olan Ayaz İshaki ve onun ilk dönem siyasi görüş ve faaliyetlerine ilişkin ayrıntılı bir metni, Çarlık Rusyası’nda dönemi hazırlayan art plan eşliğinde derleyip ilgililerin istifadesine topluca sunabilmektir.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Ayaz İshaki, Kazan, Tanğ, Çarlık Rusyası, 1905 Devrimi

Kaynak

Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

15

Sayı

2

Künye