Türkiye'nin Şanghay İşbirliği Örgütü ekonomileri ile dış ticaretinin ekonomik etkileri: Çekim modeli analizi

Küçük Resim Yok

Tarih

2019

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İstanbul Beykent Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışmada Türkiye ile Şanghay İşbirliği Örgütü (Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Hindistan, Pakistan) üyeleri ve diyalog ortakları arasındaki ticaret hacminin belirleyicileri geleneksel ve genelleştirilmiş Çekim Modelleri bağlamında 2002-2017 dönemi için panel regresyon modellerinden hareketle incelenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda, ticaret hacmini açıklamak için geleneksel yaklaşım çerçevesinde kişi başına düşen Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya ek olarak, Çekim modelinde öne çıkan uzaklığa ilişkin, tarife oranlarından hareketle oluşturulmuş olan ticaret özgürlüğü endeksi, ve genelleştirilmiş modelde ise, politik istikrar ve reel döviz kuru değişkenlerinin etkisi de modele dahil edilmiştir. Türkiye'nin Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) diyalog ortaklığının etkilerinin test edilmesine yönelik ise, ŞİÖ öncesi ve sonrası döneme ilişkin değişimlerin kukla değişkenler ile modellere dahil edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın bulguları, ilgili ülkelerde, geleneksel Çekim modeli bağlamında, milli gelir artışlarının ticaret hacmi üzerindeki pozitif etkilerine ek olarak, 2009 krizinin olumsuz etkilerinin reddedilmediğine işaret etmektedir. ŞİÖ üyesi ve diyalog ortaklarına ilişkin Genelleştirilmiş Çekim modeli tahminlerinin bulguları ise şöyle sıralanmaktadır: i. ticaret partnerlerinin politik istikrarındaki artışların ticaret hacmi üzerindeki olumlu etkileri, ii. ticari korumacılığın bir ölçütü olan ticari özgürlüklerin ticaret hacmi üzerindeki pozitif, dolayısıyla, korumacılığın negatif etkileri, iii. reel döviz kurundaki artışların ticaret hacmi üzerindeki negatif etkisi, ve son olarak, iv. ŞİÖ kukla değişkeni bağlamında ŞİÖ öncesi ve sonrası dönemlerde belirtilen bu etkiler arasında değişimlerin istatistiksel olarak kabul edildiği sonuçlarına varılmıştır. Bu bağlamda, ŞİÖ üyeliği diyalog ortaklığının ticaret hacmi üzerinde önemli etkileri olduğu ve gelecekte ticaret hacmi üzerindeki pozitif etkilerin arttırılmasına yönelik ticaret politikalarının daha da arttırılmasının önem taşıdığı sonucuna ulaşılabilmektedir.
In this study, the determinants of the trade volume between Shanghai Cooperation Organization (Russia, China, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Tajikistan, India, Pakistan) members and Turkey as a dialogue partner have been aimed to be analyzed with traditional and generalized Gravity Models with panel regressions for the period of 2002-2017. In this context, in addition to the traditional usage of the size indicator, the Gross Domestic Product (GDP) and per capita GDP, in explaining the trade volume, the trade freedom index, the political stability and the real exchange rate variables and their effects are also included in the generalized Gravity Model as proxies of the distance concept in the model. For testing the effects of dialogue partnership of Turkey's Shanghai Cooperation Organization (SCO), in regard to the period before and after SCO, the changes are intended to be included in the model with dummy variables. The findings of the work indicate that the negative effects of the 2009 crisis have not been rejected in addition to the positive effects of the national income increases on the trade volume in the related countries in the context of the traditional Gravity Model. The findings of the Generalized Gravity Model estimated for the SCO member and dialogue partners are as follows: i. the positive effects of increases in the political stability of trade partners on trade volume cannot be rejected, ii. the positive effect of trade freedom as a measure of trade protectionism on trade volume cannot be rejected, suggesting the negative impact of protectionism, iii. the negative effect of increases in real exchange rate on trade volume, and lastly iv. in the context of the SCO dummy variable and its interactions with the above mentioned variables, the changes between the effects of the variables before and after dialogue with SCO on the trade volume were considered as statistically significant. In this context, it can be concluded that the possible SCO membership and the dialogue partnership have significant impacts on the trade volume and it is important to enhance the trade policies directed towards improving the positive effects even further on trade volume in the future between Turkey and the SCO countries.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Ekonomi, Economics

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Koleksiyon