Pilot Karar Verme Davranışı: Rasyonel mi? Doğal mı?
Küçük Resim Yok
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Havacılık alanında kazaların çoğunluğu pilotların kötü karar vermedavranışlarından ve yargısal yetersizliklerinden kaynaklanmaktadır.Pilotların karar verme davranışlarının anlaşılması, karar süreçlerinin veolaylar karşısındaki yargılarının iyileştirilmesine katkı sağlayacaktır.Geleneksel karar verme modellerinin her türlü bağlamda geçerli olmadığı,özellikle rasyonel süreçlerin birçok faktörü gözardı ettiği bilinmektedir.Pilotların karar süreçlerinde önemli olan bu faktörler; zaman baskısı,tecrübe, koordinasyon, bağlamsal karmaşıklık, sürekli değişen koşullar,eksik ve güvenilmez bilgilerdir. Doğal Karar Verme (DKV) modeli kararsüreçlerini söz konusu faktörler bağlamında açıklayan bir modeldir. Bukapsamda araştırmada, pilotların karar verme davranışının DKV süreçlerineuygun olup olmadığını anlamak ve alanyazında tanımlı diğer kararsüreçleriyle ilişkisi ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın amacına enuygun olduğu düşünülen karma yöntem desenlerinden eşzamanlı iç içegeçmiş tasarım deseni kullanılmıştır. Bu desende nicel ve nitel veriler aynıanda toplanmış, nitel veriler NVivo11, nicel veriler ise SPSS24programlarıyla analiz edilmiştir. Nitel verilerin elde edildiği çalışmagrubunu amaçlı örneklem yöntemiyle seçilmiş birinci ve ikinci kaptankonumundaki 12 pilot oluşturmaktadır. Nitel veriler yarı yapılandırılmışmülakat neticesinde elde edilmiştir. Nicel verilerin örneklem grubunuİstanbul’da 3 farklı havayolu şirketinde çalışan 223 pilot oluşturmaktadır.Araştırmanın örnekleme yönteminde basit seçkisiz örnekleme yöntemikullanılmıştır. Ölçeme aracı olarak Sundu ve Yaşar (2020) tarafındangeliştirilen DKV ölçeği ile Scott ve Bruce (1995) tarafından geliştirilen veTaşdelen (2001) tarafından Türkçeye uyarlanan Karar Verme Stilleri ölçeğikullanılmıştır. Nitel verilerin analizi neticesinde; bilgi kaynağı, kararıetkileyen faktörler, doğru karar ve kriteri, karar durumunun yapısı, kararınnasıl verildiği, stres kaynakları adında altı tema elde edilmiştir. Temalar,pilotların DKV modeline uygun davranış gösterdiklerini, bilgi kaynağıolarak tecrübelerini, karar süreçlerinde ise sezgilerini kullandıklarınıvurgulamaktadır. Nicel analiz neticesinde; pilotların rasyonel süreçlerdençok DKV süreçlerini benimsedikleri, DKV’nin sezgisel karar verme ilepozitif anlamlı ilişkili olduğu görülmüştür. Bulgular neticesindearaştırmacılar, uygulayıcılar eğitimciler için önerilerde bulunulmuştur.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
10
Sayı
1
