EVRİMSEL PSİKİYATRİ: İNSANIN EVRİMSEL ÖYKÜSÜ VE PSİKOPATOLOJİ
Küçük Resim Yok
Tarih
2016
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Günümüzde evrim kavramı ile gittikçe artan bir biçimde yan yana kullanılan psikiyatri aynı zamanda evrimsel sözcüğünün bir sıfat olarak nitelediği nadir tıp alanlarından biridir. Disiplinlerarası anlayışa vurgu yapan bu niteleme ile evrimsel psikiyatri nörobilim, genetik, sosyal bilimler ve evrim bilimdeki ilerlemelere paralel olarak artan popülerliğiyle birlikte ufku en açık olan çalışma alanlarından biridir. Evrimsel bakış açısı psikiyatri tarihinde önemli sıçramalar yaratmış ve birçok kuramcı evrimsel perspektiften yola çıkarak etolojik veriler ışığında insanı anlamaya çalışmıştır. Psikiyatride evrimsel yaklaşım klinik durumların etyolojisine dair daha kapsamlı bir perspektif edinmemiz, altta yatan fizyopatolojik süreçleri daha iyi anlamamız ve insan zihninin işleyişini geniş biçimde kavramamız için yaygın olarak kullanılan önemli bir bilimsel araç olarak kabul edilmektedir. İnsan beyninin evrimi aynı zamanda doğaya direnen bir canlıdan doğaya hükmeden bir canlıya geçişin de öyküsüdür. Dil yetisi, soyutlama işlevi ve doğadaki gerçekliğin ötesinde bir dünya kurgulayabilme yetisi insanı diğer canlılardan farklılaştırmıştır. Diğer yandan tüm bu kapasitelerin kazanılması insanın birçok psikiyatrik hastalıkla tanışması gibi bir bedele de mal olmuştur. Doğada ancak bir grubun üyesi olarak sağ kalabilen insanın grup içinde olmayı sürdürme çabası grup seçilimi sonucunda bireyin aleyhine olabilecek bazı özelliklerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu durum bireyin kendi sağ kalımından bağımsız olarak grubun varlığını koruyacak özelikleri de geliştirmesini sağlamıştır. Bunun sonucu olarak, insan beyni sadece bireyin kendisi ve kendi genini paylaşan akrabalarının varlığı için değil aynı zamanda mensubu olduğu grubun herhangi bir üyesinin varlığı için de çabalamaya eğilimli bir yapıya evrilmiştir. Resiprokal alturizm denilen bu özellik insan psikolojisinin nasıl karmaşık ve çok yönlü bir yapıya dönüştüğünü daha iyi anlamamıza olanak verir. Grup değişkeni baskısı ile evrimleşen insan beyni aynı zamanda farklı kimlik ve kişilik yapılarının bir arada yaşayabilmesine olanak veren bir kapasiteyi içinde barındırır. Bu yazıda evrimsel psikiyatri yaklaşımı kısaca tanıtıldıktan sonra evrimsel bakış açısıyla insan zihninin işleyişine dair normal kabul edilen ve psikopatolojik olarak sınıfl andırılan bazı işleyiş biçimlerine dair varsayımlar irdelenecektir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
Toplum ve Hekim
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
31
Sayı
4
