Yazar "Zambak, Murat" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Tıbbi, sosyal ve sağlık çalışanları açısından organ nakli
    (İstanbul Beykent Üniversitesi, 2014) Zambak, Murat; Gezgin, Mehmet Fikret
    Teknoloji alanındaki gelişmelerin tıpta kullanılmaya başlanmasıyla olumlu ve olumsuz pek çok gelişme yaşanmaktadır. Bu gelişmelerin yansımasını bulduğu bir konuda organ naklidir. İlaçla tedavisi mümkün olmayan bazı hastalıkların günümüz gelişmiş tıp bilimi çerçevesinde organ ve doku nakli sayesinde iyileştirildiği artık göz ardı edilemeyecek bir gerçekliktir. Organ Nakli vücutta görevini yapamayan bir organın yerine canlı veya kadavradan alınan bir organın cerrahi yöntemlerle nakledilmesi işlemidir. Bu konuda öncelik canlı veya kadavra kaynaklı organ veya dokunun bulunabilmesi yani organ bağışının sağlanabilmesidir. Çoğu zaman hastaların yaşam ve ölümü organ bulunması ve organ nakline bağlıdır. Bu bağlamda organ naklinin ve onun ön şartı olan organ bağışının önemi açıktır. Hayatın kaçınılmaz gerçeklerinden olan ciddi hastalıklar ve ölüm, hasta yakınlarının karşılaştıkları en üzücü ve zor durum iken ölen kişilerin organları, organ nakli bekleyen hastalar için umut ışığı olabilmektedir. Organ bağışı canlı insan vücudundan sağlanabildiği gibi kadavradan da sağlanabilmektedir. Organ bağışının yapılabilmesi için gerekli olan şartlar bu konuda ki hukuki düzenlemeler kanun ve yönetmeliklerle ülkemizde net olarak belirlenmiştir. Yine kadavra kaynaklı organ bağışında ön şart olan ve en çok sıkıntı yaratan, insanlarda kuşkulara neden olan beyin ölümü kavramı, tanımı, nasıl saptandığı tıp biliminin gösterdiği ilerlemelerle kesin olarak belirlenmiş ve kuşkuya yer bırakmayacak şekilde tüm dünyada hukuki bir zemine oturtulmuştur. Organ nakli ve organ bağışı konusunda toplumların sosyal ahlaki ve dini yapısı da son derece etkilidir. Organ nakli ve organ bağışında ahlaka aykırı bir durum yoktur. Ancak toplumların yanlış inanış ve yersiz korkularından kaynaklanan yargılarının organ bağışını olumsuz etkilediği açıktır. Bu olumsuz yargıların asıl olarak neden kaynaklandığının tespit edilerek gereken eğitim çalışmalarının yapılması ve toplumda bu konuda yeterli bir bilinç oluşturulması, teknoloji ve tıp alanında ki gelişmeler ile organ ve doku nakli ameliyatlarının günümüzde gösterdiği ilerlemenin oldukça gerisinde kalan, yetersiz organ bağışı sorununun çözülebilmesi için son derece önemlidir. Bu konuda en büyük rol devlete düşmektedir. Gelişmiş toplumlarda organ bağışı, bağışlanan organın nakli gibi konularda bizzat yasalarla devlet gereken düzenlemeleri yaparak suistimallerin önüne geçmiştir. Ancak özellikle üçüncü dünya ülkelerinde devletin bıraktığı bu boşluğu insanların ekonomik ve sosyal geri kalmışlığını kullanarak organ mafyası doldurmaktadır. Müslüman ülkelerde resmi dinsel örgütlenmeler organ bağışına izin vermiştir. Ancak resmi olmayan din adamlarının olumsuz tutumu insanlar üzerinde daha etkili olduğundan organ bağışı oranları düşüktür. Devlet ve dinsel örgütlenmeler aldıkları kararlarda organ alımı ve satımının caiz olmadığına karar vermiştir. Ancak devlet eliyle ya da alıcı tarafından vericinin ödüllendirilmesi, teşvik edilmesi, masraflarının sağlanması gibi organ bağışının artıracak önlemler alınmıştır. Bu teşviklerin devlet eliyle ya da devletin kontrolünde yapılması gerekmektedir. Organ nakli ve organ bağışı konusunda sağlık personelinin mesleki yeterliliğinin ve toplumsal bilinç oluşturulmasında ki rolünün dışında sosyal, yasal ve hukuki olarak oldukça karmaşık ve sağlık personelinin tek başına çözemeyeceği konular bulunmaktadır. Organ bağışının sağlanmasıyla başlayıp nakline kadar devam eden uzun soluklu ve karmaşık süreçte koordinasyonu sağlayacak uzmanlaşmış sağlık çalışanlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Organ nakli koordinatörlüğünün tanımı, görevleri ve yetkileri ülkemizde yapılan hukuki düzenlemelerle yasal bir çerçeveye kavuşmuştur. Ancak uygulamada sorunlar hala devam etmektedir. Batı ülkelerinde organ nakli koordinatörlüğü ayrı bir tıp disiplinidir. Ülkemizde ise bu durum halen netlik kazanmamıştır. Bu görevi yapacak kişilerin tek görevinin bu olması gerekirken ülkemizde birçok hastanede ek görev olarak yürütülmektedir. Bu çalışmada günümüzde organ nakli ve organ bağışı ile ilgili yaşanan sorunları, bu sorunların neden kaynaklandığını ve bunlara getirilmeye çalışılan çözümleri geniş bir perspektiften yasal etik ve dinsel yönden ele alıp konunun toplum ve sağlık çalışanları açısından değerlendirilmesi yapılmaya çalışılmıştır.