Yazar "Dayan, Ali" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 2 / 2
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Doğal dil işleme ile makinelerin kendi dilini modellemesi(İstanbul Beykent Üniversitesi, 2022) Dayan, Ali; Yılmaz, AtınçDoğadaki tüm canlılar birbirleri ile haberleşmek için çeşitli yöntemler kullanmaktadır. Dillerin oluşumu ve gelişimi hakkında hala yeterli bilgi bulunmamaktadır. Dillerin oluşumu ve doğal dil işleme süreçleri ile ilgili geçmişten günümüze kadar çeşitli çalışmalar yapılmış olup bu çalışmalar farklı metot, farklı analiz ve farklı yaklaşımlar içermektedir. Makinelerin kendi dillerini üretebilmesi için yaklaşım geliştirilmesi, böylece insansı makinelerin oluşturulma sürecinde bu makinelerin de tıpkı insanların sahip olduğu gibi kendi dilleri ile iletişim kurabilme süreçlerine katkıda bulunulmak, doğal dillerin oluşumu sürecinde de dil bilimcilere yol göstermesi, evrişimli sinir ağlarını kullanarak canlıları ayırt etme ve sınıflandırma yetilerini, yeni sesler türetme yetisini kazanması hedeflenmiştir. Görüntü işleme algoritmalarının ses işlemede kullanılarak daha etkin ses analizlerinin yapılmasının sağlanması ve ses işlemede yeni model geliştirilmesi konularına odaklanılmıştır. İnsanlar yüzyıllardır dillerin oluşumu ve gelişimi üzerine çalışmalar yapmaktadır. Diller sayesinde insanlar birbirleri ile etkileşimde bulunabilmektedir. Çalışma ile bu yetinin makinelere kazandırılması sağlanması için modeller oluşturulmuştur. Çalışmada var olan doğal dil işleme modelleri ile ses işleme modelleri kullanılmıştır. Öncelikle makineye günümüzde var olan alfabelerden hangisini kullanmak istediği karar verdirtilmiş ardından da Yenilemeli Yapay Sinir Ağları, Mel Frekans Cepstral Katsayısı ve Dinamik Zaman Çözgü yaklaşımı modellerinin birlikte kullanılması ile canlıların seslerine benzer sesler türetilmiş ve canlılar bu sesler ile adlandırılmıştır. Çalışma sonucunda, makinelerin kendi dillerini üretebilmesi için yaklaşım geliştirilmiştir. Böylece insansı makinelerin oluşturulma sürecinde bu makinelerin de tıpkı insanların sahip olduğu gibi kendi dilleri ile iletişim kurabilme süreçlerine katkıda bulunulmuştur. Doğal dillerin oluşumu sürecinde de dil bilimcilere yol göstermesi hedeflenmiştir.Öğe Doğal dil işleme ve derin öğrenme algoritmaları ile makine dili modellemesi(Dicle Üniversitesi, 2022) Dayan, Ali; Yılmaz, Atınçİnsanlar ve tüm canlılar için dil, iletişim konusunda en önemli unsurlardandır. Literatürde dillerin oluşumu ve doğal dil işleme süreçleri ile ilgili oldukça fazla sayıda çalışmalar yapılmış; bu çalışmalarda analiz, yaklaşım ve yöntem açısından farklılıklar içerdiği görülmüştür. Çalışmada literatüre katkı olarak makinelerin kendi dilini oluşturabilmesi için bir model önerilmiştir. Bu bakış açısı ile makinelerin kendi aralarında insanlar gibi kendi dilleri ile iletişim kurarak tüm süreçlerin verimliliğinde artış olacağı düşüncesine katkıda bulunulmuştur. Makinelerin kendi dillerini üretebilmesi adına bir yaklaşım geliştirilmesi amacı ile çalışmada evrişimli derin sinir ağları yöntemi ile canlıların seslerini sınıflandırarak ayırt etmesi ve yeni sesler türetebilmesi hedeflenmiştir. Çalışmada, kullanılacak olan alfabenin ne olacağı sistem tarafından karar verilmesi sağlanmış; daha sonrasında Yinelemeli Yapay Sinir Ağları, Mel Frekans Cepstral Katsayısı ve Dinamik Zaman Çözgü metodolojileri ile birlikte kullanılarak benzer sesler oluşturulmuş ve canlılar ilgili sesler ile isimlendirilmiştir. Benzer çalışmalardan farklı olarak Kaggle açık veri deposundan “Audio Cats and Dogs” verisetindeki ses dosyaları üzerinden elde edilen MFCC görsel bir veri olarak kullanılmıştır. Bunun yanında CNN ağları ile model desteklenerek daha iyi performans elde edilmesi sağlanmıştır.
