Arnavut Yazınında Türkçe Verintiler
Yükleniyor...
Tarih
2016
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
International Balkan University
Erişim Hakkı
Özet
Türk Dilinin Balkanlar’daki yeri Osmanlı ve Osmanlı öncesi dönemlere denk gelmektedir. Osmanlı öncesi, 7 yüzyıldan itibaren Hun, Avar, Bulgar, Peçenek, Kuman gibi Türk boylarının Slavlarla aynı dönemlerde Balkanlar’a yerleştiklerini, özellikle Türkçe yer (şehir, kasaba) adlarında etkin rol oynadıklarını görmekteyiz. Daha sonra ise, 15 yüzyıldan başlayarak Osmanlının Balkanlar’da hüküm sürdüğü 500 yıllık dönemde, Osmanlı Dönemi Türkçesi egemen olmuş ve bölgedeki yerel dillere karşın superstratum konuma gelmiştir. Böyle bir durumdayken, etrafındaki dillere veren (dönor) dil olarak Türkçe ödünçlemelerde bulunmuştur. Gerek kelime, gerekse ekler, son ekler ve sözdizimsel yapılar açısından Türkçenin Balkan dilleri (Boşnakça, Sırpça, Bulgarca, Makedonca, Arnavutça, Yunanca, Romence, Ulakça, Pomakça ve Roman) üzerinde etkisi görünmektedir. Ortak dil ile kültürel yaşam komşu dillerin etkilenmesini kaçınılmaz kılmıştır. Bu çalışmada, Arnavut dili ve yazınında, özellikle şiirinde yer alan Türkçe verintiler incelenmiştir. Dilbilimsel bağlamda incelenen bu sözcükler dil teması ve kültür kuramları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Osmanlı dönemi Türk- Arnavut ilişkilerine bakılmış ve Türkçenin Balkanlara yayılması incelenmiştir. Arnavut yazınından örnekler vererek Türkçe verintilerinin dilbilimsel incelemesi yapılmıştır. Arnavut dilinde yer alan Türkçe verintiler dilin nerdeyse her alanında görüldüğü ve günümüzde de kullanıldığı belirlenmiştir. Türkçe verintilerin Arnavut dilinin ayrılmaz bir parçası haline geldiği görülmüş, Arnavutçanın ses ve sözdizimi kurallarına uyarlanarak kullanıldıkları saptanmıştır. Çalışmamız, dilsel temas sonucu oluşan Türkçe verintilerin, temas bittiği halde, kültürel koşutluk sayesinde Arnavutçada halen canlı bir şekilde yaşamaya devam etiklerini göstermektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Türkçe, Arnavutça, Verinti, Dil teması, Kültür kuramı
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Turkish Studies Volume 11/10 Spring 2016, p. 649-658
