Doğmuş, Özge Can2023-12-222023-12-2220221307-50632667-4955Hidroelektrik üretimi, ekonomik geçiş ülkelerinde önemli bir sürdürülebilir kalkınma stratejisi olarak pazarlanmaktadır. Bu da, bu ülkelerin bazılarında planlanan hidroelektrik santral sayılarında hızlı bir artışa sebep olmuştur. Ancak, veriler gösteriyor ki, planlanan projelerin birçoğu hayata geçirilmemiştir. Bunun sebepleri arasında hatalı planlama, yolsuzluk ve fon yetersizlikleri gelmektedir. Bosna-Hersek de bahsi geçen bu ülkelerden biridir ve Doğu Avrupa ülkeleri arasında en yüksek sayıda hidroelektrik santral projesinin planlandığı ülkeler arasında yer alır. Literatürde hidroelektrik projelerinin tamamlanması halinde ortaya çıkabilecek olası ekolojik, sosyal ve ekonomik neticeleri derinlemesine incelenmişken planlanan bu projelerin inşa edilmemesi halinde ne gibi sonuçları olacağı ya da neden inşa edilmediği hususunda yeterli kaynak bulunmamaktadır. Bu makalede, Bosna-Hersek örneğinden yola çıkarak bu tip kâğıt üzerinde kalan projelerin sonuçlarına ışık tutmak amaçlanmaktadır. Çalışma kapsamında Bosna-Hersek'te farklı şehirlerde yapılan ve toplam altı ay süren saha araştırması boyunca nitel ve nicel veriler toplanmıştır. Çalışmanın veri analizi yapıldıktan sonra hidrososyal döngü kavramsallaştırması ışığında, kâğıt üzerinde kalan bu projelerin, suyun bir yolsuzluk aracına nasıl dönüştürüldüğü gösterilmiştir. Hidrososyal döngü, hidrolojik döngüden farklı olarak sadece teknik bir analiz değil, sosyal ve politik hususları da içerdiğinden metodolojik arka plana katkı sunmuştur. Bu çalışmada iddia edilen, ekonomik geçiş ülkelerinde, suyun manasının teknolojik ilerleme aracından bir yolsuzluk aracına, bir diğer ifadeyle, “modern su”dan “yozlaşmış su”ya dönüştüğüdür.trHidrososyal DöngüHidroelektrik Santral PatlamasıYolsuzlukSürdürülebilir KalkınmaArticle