Demircan, Sabit2021-01-222021-01-222020Turkiye Klinikleri JDental Sci. 2020;26(2):153-82148-029Xhttps://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/371293https://doi.org/10.5336/dentalsci.2019-66637Amaç: Bifosfonatlar kemik rezorpsiyonu üzerine inhibe edici etkileri nedeni ile iskelet sistemiyle ilgili rahatsızlıklarda sıklıkla kul-lanılmaktadır. Bifosfonatların ciddi bir yan etkisi, bifosfonata bağlı ge-lişen çene kemiği osteonekrozudur. Bu yan etki çoğunlukla nitrojen içeren bisfofonatlar ile görülse de nitrojen içermeyen bifosfonatlarla bildirilen olgular vardır. Çalışmamızda, nitrojen içeren (NBP) ve içer-meyen (non-NBPs) bifosfonat kullanımının sıçan çekim yarası ve yu-muşak doku iyileşmesine etkilerinin histopatolojik olarak incelenmesini amaçladık. Gereç ve Yöntemler: Bu amaçla 48 adet Sprague-Dawley cinsi sıçan 3 gruba ayrılarak çalışma yapılmıştır. Birinci gruba nitrojen içeren bifosfonat (zoledronik asit), ikinci gruba ise nitrojen içermeyen bifosfonat (etidronik asit) 7, 14 ve 21. günlerde subkutan olarak enjekte edilmiştir. Üçüncü grup ise kontrol grubu olarak tayin edilmiştir. Dör-düncü haftanın sonunda tüm sıçanların sağ birinci mandibular molar dişi çekilmiş, palatinal diş etinde 5 mm uzunluğunda, 1 mm derinli-ğinde kesi gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya dâhil edilen tüm denekler 6 hafta sonunda sakrifiye edilmiş ve elde edilen örnekler histopatolojik incelemeye tabi tutulmuştur. Bulgular: Sonuçlarımız, NBP kullanımı-nın çekim soketi ve çevresinde mikroorganizma kolonizasyonunu art-tırdığını, osteoklast sayısını ve damarlanmayı baskıladığını, çekim soketi iyileşmesini geciktirdiğini göstermiştir. Çalışmamızda 6 hafta sonunda NBP ile açığa çıkmış nekroze kemik dokusu izlenmiş, ancak non-NBP ile açığa çıkmış kemik veya ülserasyon görülmemiştir. Sonuç: Bu sonuçlar, nitrojen içeren bifosfonatların içermeyenlere kı-yasla daha yüksek oranda osteonekroz ve gecikmiş yara iyileşmesine neden olduklarını göstermektedir.trÇenelerin bisfofonat ilişkili osteonekrozuYara iyileşmesiArticle10.5336/dentalsci.2019-66637371293