Şema alanlarından varoluşsal kaygıya giden yollar: Psikolojik esnekliğin aracı rolü
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Beykent Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Mevcut araştırmada erken dönem uyum bozucu şemalar ile varoluşsal kaygılar arasındaki ilişkilerde psikolojik esnekliğin aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini 165'i erkek 239'u kadın 404 gönüllü katılımcı oluşturmaktadır. Katılımcılara Demografik Bilgi Formu, Young Şema Ölçeği Kısa Form-3, Kabul ve Eylem Formu (2) ile Varoluşsal Kaygı Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, korelasyon analizi ve aracı değişken modellerinin analizi için PROCESS Macro Model 4 kullanılmıştır. Analizlerle ulaşılan sonuçlara göre şema alanları alt boyutlarının tümü olan ayrılma-reddedilme, zedelenmiş özerklik, zedelenmiş sınırlar, diğeri yönelimlilik, aşırı tetikte olma şema alanları ile anlamsızlık, ölüm, yalıtılmışlık, özgürlük kaygıları arasındaki ilişkilerde psikolojik esnekliğin aracı role sahip olduğu bulunmuştur. Zedelenmiş özerklik şema alanı ile ölüm kaygısı arasında ise psikolojik esnekliğin aracı rolü olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca yaş değişkeni ile psikolojik esneklik, yalıtılmışlık kaygısı ve özgürlük kaygısı arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Ulaşılan sonuçlar literatür eşliğinde tartışılmış, araştırmanın kısıtlılıkları da göz önünde bulundurularak gelecekteki araştırmalar ve klinik uygulamalar için önerilerde bulunulmuştur.
The current research aimed to investigate the mediating role of psychological flexibility in the relationship between early maladaptive schemas and existential anxieties. The study included 404 voluntary participants, consisting of 165 males and 239 females. Participants completed a Demographic Information Form, Young Schema Questionnaire Short Form-3, Acceptance and Action Questionnaire (2), and Existential Anxiety Scale. Descriptive statistics, correlation analysis, and PROCESS Macro Model 4 were used for the analysis of mediating variable models. According to the results obtained from the analyses, it was found that psychological flexibility played a mediating role in the relationships between all sub-dimensions of schema domains, including abandonment-rejection, impaired autonomy, damaged boundaries, other-directedness, and hypervigilance schema domains, and concerns related to meaninglessness, death, isolation, and freedom. However, there was no mediating role of psychological flexibility found between the impaired autonomy schema domain and death anxiety. Additionally, a significant relationship was observed between age and psychological flexibility, isolation anxiety, and freedom anxiety. The findings were discussed in the context of the literature, and recommendations for future research and clinical applications were provided while considering the limitations of the study.
The current research aimed to investigate the mediating role of psychological flexibility in the relationship between early maladaptive schemas and existential anxieties. The study included 404 voluntary participants, consisting of 165 males and 239 females. Participants completed a Demographic Information Form, Young Schema Questionnaire Short Form-3, Acceptance and Action Questionnaire (2), and Existential Anxiety Scale. Descriptive statistics, correlation analysis, and PROCESS Macro Model 4 were used for the analysis of mediating variable models. According to the results obtained from the analyses, it was found that psychological flexibility played a mediating role in the relationships between all sub-dimensions of schema domains, including abandonment-rejection, impaired autonomy, damaged boundaries, other-directedness, and hypervigilance schema domains, and concerns related to meaninglessness, death, isolation, and freedom. However, there was no mediating role of psychological flexibility found between the impaired autonomy schema domain and death anxiety. Additionally, a significant relationship was observed between age and psychological flexibility, isolation anxiety, and freedom anxiety. The findings were discussed in the context of the literature, and recommendations for future research and clinical applications were provided while considering the limitations of the study.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Psikoloji, Psychology
