Tanzimat ve Erken Cumhuriyet Dönemlerinde Girişilen Modernleşme Çabalarını Çeviri Kurumları Üzerinden Değerlendirmek: Encümen-i Daniş ve Tercüme Bürosu Örnekleri
Yükleniyor...
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Üniversitesi
Erişim Hakkı
Özet
Tanzimat Fermanı ve onun açtığı dönem gerek modernleşme gerekse de kurumsal çeviri faaliyetleri açısından tarihimizde önemli bir eşiği temsil eder. Benzer şekilde erken Cumhuriyet döneminde de yoğun bir modernleşme süreci takip edilmiş hem bireyler hem de Tercüme Bürosu aracılığıyla dinamik bir çeviri faaliyeti sürdürülmüştür. Bu çalışmada Tanzimat Dönemi’nde kurulan Encümen-i Daniş ve erken Cumhuriyet döneminde kurulan Tercüme Bürosu örneklerinde çevirinin modernleşme ve Batılılaşma çabalarıyla ilişkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Daha önce tarihsel süreçte var olan çeviri kurumları tekil olarak farklı bakış açılarıyla ele alınsa da farklı dönemlerden iki kurumun toplumsal değişim süreçlerine yapılan etki açısından karşılaştırmalı olarak birlikte incelenmesi bu çalışmanın literatüre özgün katkısını oluşturmaktadır. Çalışmada çeviri toplumsal, tarihî ve kültürel bir olgu olarak ele alındığından kuramsal altyapıyı oluşturması amacıyla Çoğuldizge Kuramı seçilmiştir. Elde edilen bulgulara göre Encümen-i Daniş’in ve Tercüme Bürosu’nun modernleşme ve Batılılaşma çabalarını destekledikleri ve ilgili dönemlerde gerçekleştirilen çeviri faaliyetlerinin bu kavramlarla doğrudan ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Tanzimat Dönemi, Erken Cumhuriyet dönemi, Encümen-i Daniş, Tercüme Bürosu, Modernleşme, Batılılaşma, Çoğuldizge Kuramı
